Maču Pikču
Foto: 
Luke Redmond

Maču Pikču

Ako su vam dosadila letovanja u popularnim letovalištima, umorili ste se od gradskih tura šetajući iz muzeja u muzej, a avanturistički duh se probudio u vama i traži zadovoljenje u vidu dalekog, mističnog putovanja, onda postoji mesto za vas. Daleko od civilizacije, visoko u planinama Anda, gde orlovi lete u visini vašeg pogleda nalazi se zaboravljeni grad Maču Pikču.

Smešten na najvišem delu istočnih Anda, na istočnim padinama planinskog venca Urubamba, na 2 350 metara nadmorske visine, Maču Pikču je gotovo nepristupačan. Ne zna se kada je ovaj grad nekada moćnog carstva Inka osnovan. Pretpostavlja se da je izgrađen oko 1300. godine, ali je za veći deo sveta ostao skriven do 1911. godine kada ga je otkrio američki istraživač Haram Bingham. O njemu se ništa nije znalo puna četiri veka, niti je bio ucrtan na mapama. Ovaj podatak izaziva čuđenje kada se zna da je Maču Pikču bio jedan od gradova koji su se nalazilili u blizini pretonice Inka – Kusku, od kojeg je udaljen nekih 80 kilometara. Grad svedoči o veličanstvenoj moći i stepenu razvoja civilizacije Inka. Ulice su u njemu popločane, postoji odličan sistem za navodnjavanje, a same građevine su izgrađene preciznošću na kojoj bi pozavideli i današnji graditelji. Zapravo Maču Pikču krase sve odlike imeprije Inka, ali ono što ovaj grad čini posebnim je mesto na kojem je izgrađen, usred bujne vegetacije, koje navodnjava reka. Postoji oko 200 sačuvanih građevina okupljenih oko velikog središnjeg gradskog trga.

Gradske četvrti su brižljivo isplanirane i zahvaljujući njima prostor je maksimalno iskorišćen. Izvan naseljeneog dela grada postoje terase koje imaju i svoje sisteme za navodnjavanje. Na sredini se nalazi veliki monolit čija nam namena ostaje nepoznata, moguće je da je služio kao žrtvenik ( karakterističan za Inke), ali postoji i pretpostavka da je bio opservatorija. Turisti koji obilaze ovaj drevni grad ostaju nemi pred podatkom da Inke nisu znale za točak i gvozdeno oruđe. Pretpostavke nekih naučnika su da je grad bio samo religijsko središte, te da se stanovnici u njemu nisu dugo ni zadržali. Naime, većina stanovništva je napustila Maču Pikču pre nego što su Evropljani došli do njega. Pretpostavlja se da je bio napušten mirnim putem, a pominje se i sifilis koji je za Inke do tada bio nepoznat, a od kojeg je veći deo stanovništva umro. Oni koji su umakli ovoj pošasti nisu umakli građanskom ratu u kojem je iscrpljeno stanovništvo izgubilo živote.

Ako se odlučite za ovu avanturu spremite se na let sa puno presedanja i čekanja po aerodrimima, jer direktno za Peru, odnosno Limu možete da letite ili iz Amsterdama ili Madrida. A kada stignete u Limu, onda vozom ili avionom do grada Kuska, od kojeg dalje na nekoliko načina možete do Maču Pikčua a idealan je onaj vozom kroz Svetu dolinu i bajkovita sela. Grad se uzdiže na 460 metara iznad reke, a da bi ste se popeli do njega potrebna su vam tri do četiri dana. Ovo pešačenje je čak iako ste potpuno obuzeti avanturističkim duhom vrlo opasno, ne samo zbog gustih šuma i strmih litica već najviše zbog opasnog klizavog kamenja. Ali da vas ne uplašimo previše, podatak da Maču Pikču poseti gotovo milion turista godišnje ide u prilog bezbednosti posetilaca. Na putu do grada morate prvo da prođete kroz dolinu punu različitih spomenika, Svetu dolinu, koja se proteže na vise od 100 km od mesta Pisak do vrha planine. Kroz dolinu prolazi sveta reka, Vilkanota, koja je za Inke predstavljala zemaljsku sliku Nebeske reke, Mlečnog puta. Kada krenete stazom kroz dolinu pored vas su mnogborojni spomenici koji svedoče o ovoj izumrloj civilizaciji.

Razna svetilišta, hramovi, žrtvenici pokazuju ne samo visok stepen civilizacijskog razvoja kulture Inka, već i neverovatan spoj astronomije, religije i umetnosti. Grad iz doline nije vidljiv, a poslednji deo staze je zapravo strma i klizava litica. Na jedinoj pristupačnoj strani opasan je kamenom, tako da zapravo i ne čudi što je ostao nepoznat vekovima. Ovako sakriven, među oblacima, kao da je čekao da ponovo oživi. U grad je moglo da stane oko 1000 stanovnika, što i nije tako veliki broj i donekle opravdava pretpostavku da je ipak imao samo religiozni karakter. Smatra da je za Inke ovaj grad bio svet, a da je sagrađen prema uzoru na sliku sveta i njenim polaritetima, odnosno postojanju Višeg i Nižeg sveta. Svaki od ovih svetova imao je svoje simbole, kondora koji je predstavljao viši i jaguara za niži. Ova dva simbola spajaju stepenice i na taj nčin predstavljaju prelazak iz jednog sveta u drugi. Zapravo, stepenice su svuda. Danas u grad možete da uđete na nekoliko ulaza, a nekada je postojao samo jedan ulaz u grad i to onaj koji su bile prilično strme stepenice. Ovo i nije nešto novo ili neobično ali, veličina ovih stotinu stepenika od kojih je većina izrađena od jednog monolitnog bloka ne ostavlja ravnodušnim.

Nekako je sve u ovom gradu stepenasto, od ulaza, gradskih ulica, zgrada koje su poređane stepenasto, do nekadašnjih vrtova koji se nalaze izvan gradskih zidina. Na ovaj način mudre Inke ne samo da su pokazale umešnost u kopiranju odnosa izmedju zemaljskog i nebeskog, već su gotovo savršeno uredili ovaj prostor koristeći svaki centimatar nepristupačne planinske zemlje. Način gradnje objekata u gradu fascinira, blokovi su slagani jedan na drugi, nepravilnog su oblika a ono što zvuči kao naučna fantastika je da nisu koristili ni točak nit metalna oruđa, niti bilo kakav vezivni materijal. A ako pokušate da u jedan od spojeva između dva bloka ugurate prst, drvce pa čak i travku neće vam uspeti. Savšeno graditeljstvo Inka vas ostavlja nemim punim divljenja. I ne zaboravite podatak da je sve izgrađeno na samom gradilištu, dakle nije bilo ranije pripreme i dovlačenja materijala, sve je rađeno na licu mesta!

Zašto se u ovom gradu živelo samo 100 godina i koji je uzrok njegovog napuštanja su pitanja na koja ni danas nema odgovora. Bolest ili građanski rat ili nešto treće, tek kada su Španci pokorili veći deo teritorije Inka, grad je već bio napušten. Neke novije teorije govore kako se u njemu nastanio poslednji kralj Inka, Pačakuti i da grad zapravo nije nikada ni napušten. Ostareli kralj je sa nekolicinom potomaka nastavio da živi u njemu, a retke porodice su naseljavale pomalo sablasno pusti grad.

Previše je misterija kojima je obavijen ovaj grad i previše pitanja. Jednja od njih je i misterija stotinu devica. Naime, kada su Španci pokorili carstvo Inka i osvojili glavni grad, jedne od retkih preživelih su bile i stotinu devica. To su bile devojke iz najuglednijih porodica, koje su prolazile neku vrstu iskušeništva pre nego što su postajale neveste Boga Sunca. Naravno, morale su da budu moralno potpuno čiste, a one koje bi prekršile to pravilo čekala je surova kazna – bile su žive zakopane. Vreme su provodile pripremajući hranu, piće i šile su odeću za svog nebeskog izabranika. Šta se desilo sa njima nakon što su Španci porobili Inke, ne zna se. Maču Pikču je od svog otkrivanja pa do danas grad koji obavijen oblacima visoko na Andima, kao da je obavijen misterijom. I kao takav pravi je izazov za one željne avanture. Zbog svoje lepote i značaja nalazi se na UNESCO-voj listi svetske baštine, a 2007. godine je proglašen za jedno od sedam svetskih novih čuda. Iako su svi posetioci oduševljeni ovim gradom, ponekom od njih ipak ostaje gorak ukus u ustima kada iz istorijske perspektive sagleda život jednog moćnog naroda i njegovo potpuno uništenje od strane drugog. I to onog koji je sebe smatrao naprednijim, prosvećenijim i kulturnijim. 

Nebojša Stefanović

Komentari

Komentari