Vojnici iz Sijena - 2

Grobnica Ćin Ši Hanga se nalazi u opštini Jandzaj, 5 kilometara istočno od sreza Lin Tong u centralnoj kineskoj provinciji Šansi. Posmatrana  sa neba ona liči na ogromnu piramidu. Prema feng šuiju carev mauzolej se nalazi na oku zmaja, veoma jakoj energetskoj tački. Ceo kompleks mauzoleja se prostire na površini od 66.25 kvadratna kilometra i dva puta je veća od grada Siena (odatle i naziv Ratnici iz Sijena). Unutršnja struktura grobnice je u potpunosti izgrađena prema tadašnjem glavnom gradu. Sama grobnica se sastoji iz takozvanog unutrašnjeg i spoljnog grada. Spoljni deo je u obliku piramide, obrastao spolja gustom vegetacijom. Veliki istoričar Sim Ćian, iz perioda rane dinastije Han, ostavio nam je zapisane podatke o građenju grobnice. Kasnija arheološka istraživanja su potvrdila delove njegovih zapisa. Prema njemu sama grobnica je veličanstvena. Potpuna je replika carevog dvora nad zemljom, do najmanjih detalja. Postavljene su brojne zamke za pljačkaše grobova. Centralna prostorija je predstavljna kao nebo i zemlja. Na tavanici su prikazani sunce, mesec i zvezdano nebo, bogato ukrašeni dragim kamenjem i biserima. Zemlja je predstavljena sa morima jezerima i rekama, koji su napravljeni od tečne žive. Hemijskom analizom tla dokazano je vioko prisustvo žive u zemlji i smatra se da je ovaj opis verodostojan. Telo mrtvog cara je položeno u bronzani kovčeg. Međutim, u vezi sa ovim nam ostaje da verujemo drevnom kineskom istoričaru jer, sama grobnica nije istražena. Budući da je vekovima bila zaštićena od atmosferskih promena, postoji bojazan da bi naglo izlaganje kiseoniku i promena temperature nepovratno uništilo veći deo predmeta. Da bi se ovo sprečilo, planirano je postavljanje velikog šatora koji bi mesto zaštitio od bilo kakvog uticaja atmosfere i gde bi se izvodila istraživanja u gotovo sterilnoj sredini.

Ono što fascinira današnje posetioce su upravo vojnici koji čuvaju cara. Pronađeni su na oko 1,5 kilometara od carevog groba. Dubina na kojoj su pronađeni varirala je od 4 do 8 metara. Poređani u borbenom rasporedu, gledaju ka istoku, grupisani su u tri grupe. Prva i najveća je ona sa preko 6000 vojnika, uglavnom sastavljenih od vojnika pešadije. Druga, manja broji između 1500 i 2000 uglavnom konjanika, a najmanja je ona grupa koji čini nešto više od šezdesetak vojnika i to oficira viših činova. Vojnici su naoružani lukovima, strelama, mačevima i kopljima. I kao da to već nije dovoljno, svaki vojnik je različit i ne postoje dva slična ili ista. Razlike su u detaljima, a ono sto privlači najveću pažnju su različita lica i kose vojnika. Sigurno je da je rad na ovim figurama bio mukotrpan, a vešti kineski umetnici – zanatlije su pokazali genijalnost u njihovoj izradi. Naime, budući da je glina (terakota) porozan materijal, sklon da se lako menja pod spoljnim uticajem, figure su prvo lakirane i na taj način se sprečilo njihovo eventualno propadanje. Lak kojim su premazivane sprečavao je isušivanje gline, a sama boja kojom su oslikane figure je time postala i postojanija.

Tokom vremena pljačkaši su više puta pokušavali da opljačkaju grobnicu. Međutim, nikada nisu uspeli da dođu do njenog centralnog dela u kojem je smešten sarkofag. U dvadesetom veku počela su istrživanja grobnice. 1949. godine kineski naučnici su počeli sa iskopavanjima. Pravo iznenađenje ih je čekalo 1974. godine  kada su i pronašli glinene vojnike. Od tada se vrše stalna istraživanja grobnice, sa manjim ili većima pauzama. 1979. godine je za javnost otvoren i muzej pod imenom Muzej prvog cara dinastije Ćin. Posle pauze od preko dve decenije 2009. godine je nastavljeno sa istraživanjima. Na žalost, primećeno je da upravo zbog promene vlažnosti vazduha i temperature boja i lak sa figura počinju da opadaju. Naime, od kada su izložene, dolazi do promene u strukturi laka i on se skida sa figura noseći sa sobom i boju. Da bi se ovo sprečilo preduzeta su istraživanja u pogledu čuvanja i zaštite vojnika. Nakon iskopavanja oni se stavljaju u posebne kontejnere koji po vlažnosti odgovaraju vlažnosti zemlje, a zatim i premazuju specijalnim lakom koji polimerizuje stvarajući tako zaštitni sloj koji spečava spadanje boje sa njih. Na taj način, vojnici posle 2200 godina koje su proveli čuvajući cara nastavljaju svoj zadatak – čuvaju ga i dalje. Ovoga puta pod budnim okom cele svetske javnosti kao jedno od najznačajnih otkrića dvadesetog veka.

-kraj-

Nebojša Stefanović